Memorandum

De 20 prioriteiten van Hart voor Zwijndrecht

Hart voor Zwijndrecht schuift 20 prioriteiten naar voren waarvoor in de nieuwe fusiegemeente aandacht wordt gevraagd. Vaak zijn het zaken die mensen in Zwijndrecht en Burcht gewoon zijn, maar waarvan het verre van zeker is dat ze behouden zullen blijven in de nieuwe fusiegemeente. 

Hart voor Zwijndrecht vraagt aan alle politieke partijen die opkomen in de nieuwe fusiegemeenten om zo duidelijk mogelijk hun standpunt ten aanzien van deze 20 punten duidelijk te maken, liefst in hun verkiezingsprogramma, maar het mag ook in een antwoord aan Hart voor Zwijndrecht. De antwoorden worden op de website van Hart voor Zwijndrecht gepubliceerd. 


1. Behoud van de huidige kortingen en gratis abonnementen bij de Lijn voor de inwoners van Zwijndrecht en Burcht
(en liefst bij uitbreiding voor alle inwoners van de nieuwe gemeente).

Toelichting: Uitgaande van het voortbestaan van het huidige of een gelijkaardig derdebetalersysteem van de Lijn, vragen wij dat de inwoners van Zwijndrecht en Burcht (en liefst van de hele fusiegemeente) minstens tot 2030 kunnen genieten van dezelfde voordelen die ze nu hebben. Dit moet nog voor de verkiezingen beslist worden voor 2025, zodat dit niet stilvalt. Indien de Lijn een ander systeem invoert in de toekomst, bekijkt de gemeente alternatieve manieren om gelijkaardige kortingen toe te staan aan de inwoners van Zwijndrecht en Burcht. Uiteraard is Hart voor Zwijndrecht ook voorstander van het geven van dezelfde kortingen aan alle inwoners van de nieuwe fusiegemeente.


2. Een neutrale, overkoepelende en verbindende nieuwe naam voor de fusiegemeenten die niet de naam bevat van één of meerdere deelgemeenten. 

Toelichting: De huidige naam Beveren-Kruibeke-Zwijndrecht is nooit bedoeld geweest als definitieve naam en is veel te lang. Als de nieuwe fusiegemeenten een nieuwe gemeente wil zijn waarmee de inwoners van alle deelgemeenten zich evenveel kunnen identificeren, is een betere, overkoepelende en verbindende naam nodig die niet verwijst naar één van de deelgemeenten. 


3. Een moderne, transparante lokale democratie zonder politiek dienstbetoon, vriendjespolitiek of beïnvloeding van gemeentepersoneel door politici. 

Toelichting: In sommige van de fuserende gemeenten bestaan er nog (stevige) overblijfselen van een oude politieke cultuur. Die willen we niet terugzien in de nieuwe fusiegemeente. Politiek dienstbetoon, waarbij burgers of projectontwikkelaars informeel en op individuele basis zaken kunnen regelen met politici, wordt volledig afgeschaft. Dat is niet meer van deze tijd. Mandaten worden toegekend op basis van competentie, niet op basis van vriendjespolitiek of familiale banden met prominente politici. Enkel het algemeen belang mag vooropstaan. Beslissingen in de nieuwe fusiegemeenten moeten zo transparant mogelijk verlopen. Procedures worden correct gevolgd en inwoners krijgen maximale openheid en toegang tot bestuursdocumenten. Zowel de beslissingen als de motivatie ervoor moeten consulteerbaar zijn voor de bevolking, en mensen moeten er vragen over kunnen stellen (die ook beantwoord worden). 


4. Het bestuur van de nieuwe fusiegemeente gaat uit van maximale inspraak van burgers bij infrastructuurprojecten en plannen. Dit gebeurt door burgers en burgerbewegingen niet enkel te informeren, maar ook actief te betrekken bij beleidsbeslissingen, gedurende het hele proces. 

Toelichting: Er bestaan in de fuserende gemeenten verschillende culturen en gebruiken wat betreft inspraak van burgers en het betrekken van burgers en burgerbewegingen bij verschillende fasen van beleid. De nieuwe fusiegemeente gaat voor zovele mogelijk inspraak van burgers en moet echt geïnteresseerd zijn in de input van de bevolking, en daar ook actief mee aan de slag gaan. Als de gemeenteraad een volksraadpleging organiseert, respecteert de gemeenteraad ook de uitslag. 


5. Behoud van het vragenmoment voor burgers bij gemeenteraden en gemeenteraadscommissies naar analogie van het systeem dat nu in Zwijndrecht bestaat. 

Toelichting: Momenteel hebben burgers in Zwijndrecht het recht om bij het begin van de gemeenteraad (en gemeenteraadscommissies) vragen te stellen over punten die op de agenda van de raad staan. Dit moet maximaal behouden blijven. 


6. Behoud en uitbreiding van het maandelijks gemeentelijk informatieblad op papier met een katern per deelgemeente.

Toelichting: Het maandelijkse gemeentelijke magazine dat op papier in de bus komt van inwoners van Zwijndrecht en Burcht is heel belangrijk voor de informatievoorziening. Het is voorbeeldig en duidelijk, en kan daarom als voorbeeld dienen voor de nieuwe fusiegemeente. Het kan eventueel ook behouden blijven om de vroegere deelgemeenten Zwijndrecht en Burcht te blijven informeren. 


7. Behoud of uitbreiding van de bestaande gemeentelijke dienstverlening, geen afbouw of vergrote afstand tot dienstverlening voor de burger. Decentrale dienstverlenging mag niet beperkt zijn tot enkele uren per week. 

Toelichting: Bij de discussies over de fusie werd steeds vooropgesteld dat de dienstverlening zou verbeteren. Dit moet effectief zo gegarandeerd worden.
Zowel de kwaliteit (betere dienstverlening) als de kwantiteit (openingstijden in de onmiddellijke nabijheid) mogen er niet op achteruitgaan ten opzichte van de huidige situatie. 


8. Volledig behoud van het budget Recht op Zwijndrecht (15 miljoen EURO) voor leefbaarheidsprojecten op het grondgebied van Zwijndrecht en Burcht. De bevolking van Zwijndrecht en Burcht dient actief geconsulteerd te worden bij de toewijzing van deze gelden, en behoudt daarin hun stem. 

Toelichting: Zwijndrecht dwong naar aanleiding van de PFAS-crisis bij de Vlaamse regering een leefbaarheidsbudget af van 15 miljoen EURO dat enkel dient gebruikt te worden voor projecten om de leefbaarheid van Zwijndrecht en Burcht te verbeteren. Dit budget dient gereserveerd te blijven voor het grondgebied Zwijndrecht/Burcht. De andere deelgemeenten van de fusiegemeenten kunnen uiteraard met gelijkaardige argumenten proberen een gelijkaardige budget te bemachtigen (maar deden dat tot nu toe zelf niet).  


9. Instellen van burgerbegrotingen per deelgemeenten, waarbij inwoners een aanzienlijk bedrag zelf kunnen toewijzen aan lokale projecten. 

Toelichting: Naar analogie van de burgerbegrotingen die in sommige andere gemeenten goed werken, wordt per deelgemeente (dus voor alle 13) jaarlijks een significant budget (bijvoorbeeld 5 EURO per inwoner) ter beschikking gesteld waarvoor inwoners projecten kunnen indienen en steunen. De toewijzing gebeurt op basis van de voorkeuren van de burgers. 


10. De open ruimte in Zwijndrecht en Burcht moet zoveel en zo kwaliteitsvol mogelijk behouden blijven overeenkomstig het gemeentelijk beleidsplan ruimte. Bij toekomstige bouwprojecten blijft/wordt een strenge, transparante en objectieve beoordeling de maatstaf, waarbij de meeste kwaliteitsvolle invulling van de schaarse open ruimte in Zwijndrecht en Burcht prioriteit is.

Toelichting: De Zwijndrechtse visie op kernversterking werd in samenspraak met de bevolking vastgelegd in het gemeentelijk beleidsplan ruimte en moet in de nieuwe fusiegemeente leidraad blijven bij toekomstige planningsinitiatieven. Zwijndrecht kent een streng ruimtelijk beleid, waarbij projectontwikkelaars niet aan de knoppen zitten en overleg met buurtbewoners cruciaal is. Dit moet de norm worden van de nieuwe fusiegemeente. 


11. Behoud en uitbreiding van adviesraden zoals die in Zwijndrecht werken (of meer/beter). 

Toelichting: In Zwijndrecht werken adviesraden sterk en onafhankelijk. Hun adviezen worden ook ernstig genomen. Dit moet zo blijven. Adviesraden die ook op het niveau van de vroegere gemeenten willen blijven werken, moeten daar de kans toe krijgen. 


12. Het politiekantoor in Burcht moet dagelijks open zijn en blijven. In Zwijndrecht en Burcht moeten evenveel interventieploegen actief zijn als in de rest van de zone WANO (dezelfde verdeelsleutels moeten gelden) en de aanrijtijd mag niet minder zijn dan nu. Ook de aanrijtijd van de brandweer naar Zwijndrecht en Burcht mag niet langer worden. 

Toelichting: De onhoudbaarheid van de kleine politiezone Zwijndrecht was een belangrijk argument voor de gemeentefusie, dus dient er nu een duidelijk engagement te liggen dat een sterke verbetering inhoudt van de veiligheid en de bereikbaarheid van de politie voor inwoners van Zwijndrecht en Burcht, in vergelijking met de situatie voor de fusiediscussie startte. Er moet een politiekantoor behouden blijven in Zwijndrecht of Burcht. De afstand tot een politiekantoor mag voor de inwoners van Zwijndrecht of Burcht niet groter worden na de fusie. Wat brandweer betreft, maakten Zwijndrecht en Burcht deel uit van de brandweerzone Antwerpen, maar dat verandert door de fusie. Het moet formeel geregeld en gegarandeerd worden dat aanrijtijden niet langer worden. 


13. De gemeente moet de lokale middenstand en lokale winkelstraten in deelgemeenten helpen om lokaal een kwalitatief aanbod te blijven garanderen.

Toelichting: Het mag zeker niet gebeuren dat winkels gaan verhuizen naar een locatie centraal in de nieuwe gemeente, ten koste van lokale winkelstraten. De gemeente moet actief aan de slag om de aanwezigheid van lokale middenstand te stimuleren en centralisatie tegen te gaan. De leegstand in de Warande mag niet opgevuld worden met winkels die lokale middenstand in de deelgemeenten vervangen. 


14. Geplande sociale (woon)projecten moeten doorgaan, en er moet in de toekomst proportioneel evenveel geïnvesteerd worden in Zwijndrecht en Burcht als in de andere deelgemeenten. 

Toelichting: Zwijndrecht en Burcht hebben relatief veel sociale woningen, maar er is nood aan meer en vooral verduurzaming van de sociale woningen.
Het aandeel sociale woningen binnen de nieuwe fusiegemeente moet zo snel mogelijk opgetrokken worden en de verduurzaming van het patrimonium moet versneld worden. 


15. De gevarieerde programmatie van het Waaigat dient behouden te blijven, net als andere bestaande lokale culturele evenementen. Het kan niet dan bepaalde types cultuur enkel gecentraliseerd zouden aangeboden worden.  

Toelichting:  Het is belangrijk dat er een gevarieerd cultuuraanbod blijft bestaan, en dat de meest populaire of beste voorstellingen en evenementen niet allemaal centraal in Beveren worden geprogrammeerd. Gemeente en politie moeten dit gevarieerd en lokaal cultuuraanbod blijven ondersteunen. Er moet voor de jeugd voldoende toegang tot culturele gemeentelijke infrastructuur gegarandeerd blijven. 


16. Sportinfrastructuur dient voldoende beschikbaar te blijven voor lokale sportverenigingen. 

Toelichting: Het dient maximaal vermeden te worden dat sporters in de fusiegemeente meer afstand moeten gaan afleggen voor hun sportactiviteiten. Sportclubs mogen niet gedwongen worden om hun werking te fuseren op het niveau van de fusiegemeente, en mogen niet gestraft worden met minder subsidies of minder toegang tot sportinfrastructuur als ze dat (nog) niet doen. 


17. Nieuwe investeringen in sportinfrastructuur dienen prioritair te gebeuren in deelgemeenten waarin nog minder infrastructuur aanwezig is in vergelijking met de andere deelgemeenten. Enkel topsportfaciliteiten vallen hier buiten. 

Toelichting: De verwachting om in Zwijndrecht en Burcht meer en betere sportinfrastructuur te krijgen was een veelgehoord argument voor de fusie, ondanks het gebrek aan beloften of plannen daarover. Nu de fusie er komt, dient dat plan gemaakt te worden en moeten die extra investeringen in Zwijndrecht en Burcht ook effectief gebeuren (maar evengoed in andere deelgemeenten die een achterstand qua sportinfrastructuur hebben).  


18. De nieuwe fusiegemeente dient de schaalvoordelen en fusiebonus prioritair in te zetten om een voorloper te worden in de kansarmoedebestrijding. 

Toelichting: Kansarmoede, en nog meer kansarmoede bij kinderen, is iets wat niemand wil. De nieuwe fusiegemeente kan de voorgespiegelde besparingen via schaalvoordelen (als ze er al zijn natuurlijk) het best inzetten voor de bevolking die er het meest nood aan en baat bij heeft: mensen in kansarmoede. Liever dat dan investeringen in prestigeprojecten. 

Ook moeten opbouwwerkers actief blijven en vragen we de voortzetting van lopende sociale projecten die hun nut bewezen hebben, bv. De Stek, Koffie Info en Formulieren, Miriam-project, brugfiguren op school, Den Babbel en andere taalinitiatieven en ten slotte de buddywerking.


19. Het sociaal beleid van de nieuwe fusiegemeente moet het beste van de drie gemeenten combineren. Bij beleidskeuzes wordt steeds gekozen voor het overnemen van het beleid dat de beste sociale bescherming biedt.

Toelichting: De nieuwe fusiegemeente moet een sociaal beleid en sociale dienstverlening aanbieden dat het beste beleid en de beste aanpak van de drie gemeenten combineert. Daarom niet kiezen voor de gemakkelijkste weg, maar voor de meeste sociale weg bij het uittekenen van het sociaal beleid van de nieuwe fusiegemeente.  In Zwijndrecht zijn er bijvoorbeeld geen wachtlijsten voor schuldbeheer door het OCMW. In de nieuwe fusiegemeenten mogen er dus ook geen wachtlijsten zijn voor essentiële diensten zoals schuldbemiddeling. Ook moeten opbouwwerkers actief blijven zoals zij nu actief zijn.


20. De verkeersveiligheid dient te verbeteren in de nieuwe fusiegemeente. Er moet maximale aandacht gaan naar veilige fietsinfrastructuur, vlot openbaar vervoer en zone 30 in de dorpskernen. Het vermijden van onnodig verkeer en fijn stof in de dorpskernen vraagt een actieve aanpak. 

Toelichting: De nieuwe fusiegemeente is zeer groot en zeer divers wat mobiliteit betreft, met verschillende soorten wegen en dorpskernen. De best practices aangaande mobiliteit van de drie gemeenten worden overgenomen. Niet het goedkoopste of het gemakkelijkste, maar het meest veilige beleid wordt de norm voor de nieuwe fusiegemeente. We verwachten van het nieuwe bestuur ook inzet en aandacht om sluipverkeer door Zwijndrecht en Burcht tegen te gaan. Niet alleen omwille van de mobiliteit van de inwoners, maar ook om fijn stof door overdadig verkeer in onze dorpskernen te vermijden. 

Een overzicht van onze acties